Paaseieren met Kerst!

December 2012
Hallo allemaal,
Ria, Marianne, Giny, Hans, Harry, Ankie, Bertil [wat leuk], Jozef, Els, Rob [ja hoor in maart in Pkh], Ton en Willy bedankt weer voor de reacties en voor alle lezers een heel bijzonder 2013 gewenst!

Daar gaan we weer!!!

Paaseieren met Kerst!
Winter in Bangladesh
Het is koud hier. Tenminste voor Bengaalse maatstaven. Er waait een koude wind uit het noorden en ’s morgens vroeg en zodra de zon onder is hebben we vesten aan. De mannen doen hun sjawl over hun hoofd en zien er dan uit als een paasei, vandaar deze titel.
Dhaka - Kalaia met de boot.
Dec 8, 2012, rond 3 uur ’s middags vertrokken we vanaf Salams huis, met “gevaar voor eigen leven”, met de auto dwars door Dhaka’s barre verkeer richting haven, vanwaar de boten naar het zuiden vertrekken. De haven van Dhaka is een lawaaiige vieze plek. De boten zijn oude roestbakken met 3 lagen dek. De open ruimtes zijn voor mensen met weinig geld die hun eigen beddegoed meebrengen. Daarnaast zijn er hutten die je kunt huren, ijzeren hokjes met 2 britsen. Wij hadden z’n hut. Hoewel het geen luxe is, vinden we de reis over water altijd een heel plezierige belevenis. We kijken onze ogen uit naar alle aktiviteiten die er zijn. Venters van fruit, etenswaar en spulletjes, alles wordt te koop aangeboden.

Tijd zat, want pas de volgende dag kom je aan in Kalaia, waarna het nog 45 minuten, met de tempu, is naar Salams huis in Shoula. Een tempu is een lokaal gemaakt open vervoermiddel met een dieselmotor onder de zitting van de chauffeur en een kooi erachter gelast waar 8 of meer mensen in vervoerd kunnen worden.
Khan Bari
We logeren in het oude familiehuis van Salam, een oud huis gemaakt van ijzeren golfplaten. We hebben een slaapkamer met een bed [de grootte van onze slaapkamer in Zeewaard] en een deel van de centrale ruimte, dat met een gordijn van de rest is afgescheiden om ons wat privacy te geven. Ofschoon heel eenvoudig, vinden we het toch heel fijn. We maken zo kennis met het leven van alle dag in een huishouden in een dorp. Het huis is bovendien centraal gelegen in Shoula, waardoor we van hier uit gemakkelijk naar alle plekken kunnen lopen waar we de komende maanden moeten zijn.

Een ‘bari’ bestaat uit meerdere huizen van één familie. In dit geval twee, van Salams vader en zijn broer[ die overigens allebei al zijn overleden]. Er zijn een paar vijvers en wat bomen. Rondom de ‘bari’ zijn rijstvelden voor zover het oog reikt met hier en daar meer ‘bari’s. Op dit moment is het oogsttijd, dus alle boeren hebben het druk. Het is een rijke schakering van groen, goud en geel en het is prachtig!
Rijst verbouwen
Wij beseffen het niet, als we een pak rijst kopen, maar om rijst te produceren is veel handwerk nodig. Vanaf het planten t/m de consumptie. De zaaibedden moeten eerst met de hand uitgeplant worden. Terwijl de rijst groeit is er water nodig en moet en handmatig gewied worden. De rijpe rijst wordt ook handmatig afgesneden. Boeren slaan de zaden uit de bundels, of koeien lopen er overheen. Gelukkig zijn er nu ook veel boeren die een dorsmachine kunnen huren. De overgebleven stro halmen op het veld wordt ook weer met de hand afgesneden, te drogen gelegd en vervolgens opgeslagen in hooibergen als veevoer.
De restjes worden, door de vrouwen, met koeienpoep vermengd en dienen later om het kookvuur mee te stoken. Het wannen is ook vrouwenwerk, evenals het drogen en uitspreiden. De daarop volgende stap is het voorkoken van de rijst en het opnieuw uitspreiden en drogen. Gedurende het drogen lopen ze voetje voor voetje door de rijst om hem te keren zodat het drogen gelijkmatig gaat.
Dan is het tijd om de rijst te pellen. Dat ging vroeger met een ‘dekhi’, een grote boomstam, die als een soort hefboom de rijstkorrels in een kuil pelde. Zwaar vrouwen werk. Je ziet het nu nog zelden en de meesten huren nu een pelmachine of brengen hun rijst naar de ‘molen’. Hierna moet er weer gewand worden en pas daarná kan de rijst gekookt worden voor consumptie.
Terwijl dat proces nog gaande is, maken de boeren alweer zaaibedden voor de volgende rijst en kan het hele proces weer van voren af aan beginnen.
De eerste trainingsweken.
Net voor aankomst in Bangladesh ontvingen we de trainingsvragen. Dit betekende, dat we niet veel tijd aan de voorbereidingen konden geven. Gelukkig is dat geen groot probleem, want we hebben allebei meer dan voldoende ervaring. We hebben de RSC groep van + 70 trainees, in 6 groepen verdeeld. 1 groep bestaat uit de kleuterleidsters en een ander uit de veldwerkers. De resterende 4 groepen zijn de tutors. Alle groepen willen hun engels, dat overigens heel basaal is, verbeteren. We gaan dit doen met gebruik van spellen, leesboekjes en poppenkastpoppen. We realizeren ons dat we in slechts 3 maanden niet al te veel vooruitgang zullen boeken.

B.v. al onze trainees hebben minstens 10 jaar of meer schooling gehad. Sommigen zijn zelfs doctorandus! Alle schoolkinderen hebben vanaf groep 3 elke dag 40 min. engelse les, but…. Alhoewelo ze genoeg ‘woordenschat’ hebben, kunnen ze geen engels spreken en vaak ook niet begrijpen. Het grote probleem is dat de leerkrachten hetzelfde probleem hebben, dus hoe kun je het dan leren??? Ze ‘lezen’ de engelse woorden in hun boek, maar begrijpen niet wat er staat….. Een grote taak voor ons dus om een start hiermee te maken. Ik denk dat wij sneller ons Bengaals weer spreken.
De basisscholen in Shoula
Er zijn 4 basisscholen in Shoula. Bij aankomst zate de kinderen midden in hun proefwerkweken. Vanaf ‘Onafhankelijkheids dag’16 december, hebben ze vakantie. Het nieuwe schooljaar start op 1 januari. We hebben besloten om onze schoolbezoeken en de bezoeken aan ‘onze’ Sun Children ook vanaf 1 januari te starten. Dat geeft ons tijd om onze training goed voor te bereiden en alvast wat NGO’s te bezoeken, die in de regio opereren.
Plane Dhal [ vliegtuig linzen]
De mensen in de region Shoula verbouwen sinds de onafhankelijkheidoorlog begin jaren ’70 ‘plane dhal’. Wij dachten eerst dat het ‘plain’ dhal oftewel ‘gewone’dhal was. Maar net na de onafhankelijkheid was er grote hongersnood in het nieuwe land Bangladesh en de dhal werd door vliegtuigen gedropt. Het was een variatie linzen die de mensen niet kenden en sindsdien vliegtuig dhal heet! Het is een kleine bonensoort. Ze roosteren de dhal eerst en vervolgens vermalen ze hem op een volgens ons middeleeuwse methode. Twee platen steen met in de bovenste een gat om de dhal in te doen en een gaatje met een stok om te draaien. Het gaat overigens nog vrij snel ook.
Bruiloft met Kerst.
Laiju, een buurmeisje, trouwde op 25 december. Zij is 19 jaar, zit nog op school en is ook een van de tutors. Haar vader is lang geleden al overleden en dus halfwees, waardoor de opvoeding op de familie neerkomt. Het huwelijk is door de familie van beide partijen gearrangeerd. De 1ste ceremonie heet ‘gaja holud’, waarbij giften van de bruidegom de dag voor het huwelijk worden afgegeven. Dit nadat de bruid eerst giften aan hem heeft gestuurd. De a.s. bruid wordt in een gele sari gewikkeld en wordt door iedereen met wat ‘geelwortel = holud’ gezegend. De dag zelf wordt er een poort voor de ‘bari’ opgericht en komt de familie met de bruidegom de bruid ‘opeisen’. Ze moeten bij de poort betalen voor ze naar binnen mogen. De gom gaat eerst naar de moskee voor de trouwceremonie. Zodra hij daarna bij de ‘bari’ aankomt kan het feest beginnen, d.w.z. het eten!!! Er waren zo’n 500 gasten. De bruid komt tijdens de hele ceremonie niet tevoorschijn. Zij zit binnen in een rode sari mooi te wezen met alleen wat vriendinnen. Na het eten gaat iedereen weg en neemt de gom zijn bruid mee naar zijn eigen ‘bari’. De dag erna is hetzelfde circus bij hem thuis. Weer is de gom duidelijk aanwezig, maar zit de bruid binnen verstopt. Na lang aandringen mocht ik haar wel zien, maar ik moest eerst dreigen dat ik naar huis zou gaan. Toch bijzonder om mee te maken.

Op de valreep is er eergisteren nog iets naars gebeurd. Er is een baby geboren, maar de moeder is helaas overleden. De familie is erg arm, dus we hebben in ieder geval wat spullen voor de baby gekocht. Volgende nieuwsbrief hier meer over.

OK dat is het weer. Ga zeker op je site kijken Bertil. Reactie volgt.
Liefs van Elly en Mart